16.01.2025 Perşembe

Bağımlı Kişilik Bozukluğu

Bağımlı Kişilik Bozukluğu Nedir? Bağımlı kişilik bozukluğu bireyin başka bireylerin devamlı yönlendirmesine, korumacılığına ve onayına bağlı ihtiyacı sonucu ortaya çıkan uzun vadeli bir süreci kapsayan kişilik bozukluğu olarak tanımlanabilir. Bu kişilik bozukluğuna sahip bireyler fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanmaya devam etmesi için korku hissiyatıyla başkalarına bağımlı hale gelirler. Bu durum bireyin sağlıklı ilişkiler kurması ve bağımsız hareket edebilme konusunda türlü zorluklar yaşamasına sebebiyet verebilir.

Belirtileri Nelerdir?
Bağımlı kişilik bozukluğunun başlıca belirtileri olarak tek başına karar vermekte güçlük ve başkalarının kararlarını daha fazla önemseme, bağımlılık ihtiyacı, sosyal ortamlarda çekingenlik ve endişe, kişisel hedef belirlemede ve uygulamada zorluk, ayrılma ve reddedilme korkusu, içe dönüklük, eleştiriye aşırı hassasiyet örnek verilebilir.
Nedenleri Nelerdir?
Bağımlı kişilik bozukluğunun birden fazla nedeni olabilmekle beraber geçmişte istismara maruz kalma durumu, çocuklukta yaşanan hastalığa, bir kayıba veya kazaya bağlı travmalar, otoriter ve korumacı ebeveynler, genetik sebepler, kültürel etkiler veya gelenekler bu hastalığa neden olabilir.
Teşhisi Nasıl Olur?
Bağımlı kişilik bozukluğunun teşhisi için bireyin geçmişte yaşadıkları, görülen semptomlar ve günümüzde sahip olduğu ruh hali önemli faktörlerdir. Psikiyatrist ve psikolog bu konulardaki sorgulamalar ve edinilen bilgilere göre kişinin yakın çevresinden de bilgi birikimi sağlayarak kesin tanıyı belirlemeye çaba sarf eder.
Tedavisi Nedir?
Bağımlı kişilik bozukluğu tedavisinde amaç bireyin bağımsızlığını güçlendirmek, özgüvende artış sağlanmasına yardımcı olmak ve
ilişkide sağlıklı beceriler geliştirmesine katkı sağlamaktır. Tedavi yöntemleri ise şu yöntemleri içerir:
Psikoterapi: Bireyin düşünce kalıplarını ve bağımlılık örüntülerini anlamasına yardımcı olmak için yapılan Bilişsel Davranışçı Terapi(BDT) ve psikodinamik terapileri içerir.
Grup Terapisi: Aynı veya benzer deneyimleri yaşayan insan topluluğuyla birlikte yapılan terapi yöntemidir.
Sosyal Beceri Eğitimi: Bağımlı kişilik özelliğine sahip bireylerin bu konudaki alışkanlıklarını aşmaya yardımcı olmak için uygulanan eğitimlerdir.
Özgüvenin Arttırılması: Terapist eşliği ve öncülüğünde yapılan özgüven geliştirmeye yönelik çalışmalardır.
Sorun Çözme Becerileri: Bireyin sorunlarını kendi başına çözebilme yeteneğini geliştirme amacıyla sürdürülen terapi seanslarıdır.
Bağımlılık Yaratıcı Dinamiklerin Aşılması: Bireyin tedavi süreci içindeyken neden başkalarına bağımlılık eğilimi gösterdiğini anlamaya ve belirlemeye çalışması ve bunu değiştirmek için çaba sarf etmesidir.
Uygulanan bu terapiler harici bağımlı kişilik bozukluğu nedeniyle depresyon ve anksiyeteye sahip olan bireylerin tedavisi için ilaç kullanabilir fakat ilaç tedavisi bağımlı kişilik bozukluğunun temel nedenlerini tedavi etmez.
Bağımlı Kişilik Bozukluğu Olan Bireylere Nasıl Davranılmalı?
-Bu kişilere mutlaka açık sözlü olunmalıdır. Fakat başkalarıyla kurdukları ilişkiye bağlı yaşadıklarından karşı tarafın davranışı onlar için hastalığın seyri ve şiddetinde farklılık yaratabilir. Bu yüzden onları kırmadan ve incitmeden açık sözlü davranılmaya özen göstilmelidir.
-Bağımlı kişilik bozukluğuna sahip bireyler bağlanma şekillerinden dolayı başkalarının istismarına daha açık hale gelebileceği için yakın çevrenin kişinin kurduğu ilişkileri gözlem içerisinde olması ve takip etmesi çok önemlidir. Ama bunu yaparken hedef gösterici ve yönlendirici olmamaya dikkat etmeli ve kişinin yerine karar
vermemeye dikkat edilmelidir. Bu özene rağmen en sağlıklısı mutlaka bir ruh sağlığı uzmanının desteğini almak olacaktır.
-Kişinin kendisiyle beraber yakın çevresi ve ailesinin de bağımlı kişilik bozukluğu hakkında bilinçli olması gerekmektedir.
Bağımlı kişilik bozukluğu konusunu bir bütün olarak ele aldığımızda yaşayış şeklimizden geçmişteki travmalarımıza kadar birçok nedenin bu kişilik bozukluğuna neden olabileceği sonucuna varıyoruz. Belirtilere sahip olan bireylerin kabullenme aşamasını tamamlayarak bir uzmana danışması ve gerektiği tedavi yöntemini bilirkişi eşliğinde devam ettirmesi, kurduğu ilişkilerin sağlıklı olması, özgüven konusunda kendini geliştirmesi ve sosyal ortamlarda kendini rahat ifade edebilmesi gibi çeşitli konularda ilerleme sağlamasına yardımcı olacaktır. Unutmayınız ki ruhsal sağlığımız da en az fiziksel sağlığımız kadar önemli ve dikkate değer bir konudur. Sağlıklı ilişki kurabilmek ve sağlıklı bir birey olmak için bir adım atmak için hiçbir zaman geç değildir. Bunun için bir uzmandan yardım almak sizin için çok faydalı olacaktır. Sağlıkla kalın.