09.02.2025 Pazar

Narsistik Kişilik Bozukluğu

Narsistik nedir? Narsist sözcüğünün geçmişi, Yunan mitolojisinin kahramanlarından birisi olan Narkissos’a dayanır. Narkissos’un efsanesine göre, genç bir avcı olan Narkissos bir gün nehir kenarından su içmek için eğildiğinde, su üzerinde kendi yansımasını görür. Kendi yansımasına aşık olup büyülenen Narkissos, nehir kıyısından ayrılmak istemez. Yemek yemeden, su içmeden nehir kenarında kendisini izleyerek zaman geçiren Narkissos, sonunda ölür. Narsizm kelimesi bu efsaneden doğmuştur. Narsistik kelimesi, kendisini aşırı beğenen, insanlara karşı kibirli davranışlar sergileyen ve benmerkezci tutuma sahip kişileri tanımlamak için kullanılan bir kelimedir. Narsistik kişilik bozukluğu ise, kendisine hayranlık duyan, daima ön planda kalmak için çaba sarf eden, onay alma ihtiyacını duyma gibi belirtileri olan psikiyatrik bir rahatsızlıktır.

Narsisizm, kişi için ihtiyaç duyulan benlik saygısını geliştirir. Ancak aşırıya kaçıldığında, günlük yaşamda ve kişiler arası ilişkilerde zorluklar çıkarmaktadır.
Narsistik kişilik bozukluğunun temelinde, bireyin içsel çatışmalar yaşaması ve kendisini yetersiz hissetmesi vardır. Bu nedenle, kendini diğerlerinden üstün görerek, sürekli onay almaya çalışarak ve böbürlenme gibi davranışlarla içsel boşluğunu tamamlamaya çalışmaktadır.
Narsisizm, Ferenczi, Balint ve Grunberger’e göre, bireyin doğum öncesi dönemin yani ideal konumun huzur ve mükemmeliyetini yeniden elde etme çabası olarak tanımlanır. Bu ideal konum; sınırsız rahatlığı, süresiz hoşnutluğu, bitmeyen mutluluğu, sorunsuzluğu, tüm güçlülük ve kusursuzluğu betimler.

Narsistik kişilik bozukluğu neden olur?
Narsistik kişilik bozukluğunun gelişiminde biyolojik, psikolojik ve çevresel etkenler bulunmaktadır. Erken çocukluk döneminde aile tarafından aşırı yüceltilen veya ihmal edilen çocuklar, narsistik kişilik bozukluğu geliştirebilirler.
Aile içerisinde narsistik kişilik bozukluğu tanısına veya farklı psikiyatrik tanıya sahip olan bireyler varsa, kişide narsistik kişilik bozukluğu gelişimi olabilir.

Narsistik kişilik bozukluğu belirtileri nedir?
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişiler, topluluklarda ön planda olmak için çaba gösteren, kendisine hayranlık duyan, davranışlarda ya da düşüncelerde büyüklenen ve zaman içerisinde etrafındaki insanları yalnızlaştırıp kendisine muhtaç eden kimselerdir.
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerin özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kendini aşırı beğenmek
• Aşırı takdir ve onay ihtiyacı
• Benmerkezci olmak
• Hataları kabul etmeme
• Öfke duymak
• Diğer insanların başarısını kıskanma
• Kendi başarısını ön plana çıkarma
• Başkalarının duygularına karşı empati kuramama
• Kendini yetersiz görme ve hayattan zevk alamama

• Tüm bu belirtiler, narsistik kişilik bozukluğu tanısı almak için yeterli olmayabilir. Biyolojik ve çevresel etkenler de belirleyici olabilirler.

  Narsistik kişilik bozukluğu tedavisi
  Narsistik kişilik bozukluğu tanısına sahip kişinin tedavi için ikna olması, uzun ve zorlu bir süreçtir. Kendisinde herhangi bir rahatsızlık görmeyen ve dış dünyaya büyüklenen bir kişinin psikoloğa gitme olasılığı oldukça düşüktür. Narsistik kişilik bozukluğuna sahip kişi, rahatsızlığını kabul edip yardım ihtiyacı duyduğunda psikolog veya psikiyatri uzmanından destek isteyebilir.

  Farklı psikoterapi ekolleri kullanılarak iyileşme görülebilir.
  Psikoterapi ekollerinde nihai amaçlar benzerlik gösterir. Bu terapi süreçlerinde; diğer insanlarla sağlıklı iletişim, realistik ilişkiler kurma, empatik davranışlar sergileme, başarısızlığı kabullenme, kendi duygularını olduğu şekilde kabul etme gibi becerilerin kazandırılması hedeflenir.
  Terapi yöntemi, hastanın kişilik özelliklerine ve ihtiyaçlarına uygun belirlenmelidir. Tedavinin etkili olabilmesi için terapötik ilişki gereklidir. Kişinin terapistine güven duyması ve duygularını terapisti ile açık ve net şekilde belirtmesi süreci olumlu etkileyecektir.

  
  İlaç tedavisi de narsistik kişilik bozukluğunda işe yarayan bir tedavi yöntemi olabilir. Alanında uzman bir kişi tarafından bireyin ihtiyacına uygun ilacın kullanılması, iyileşme görülebilmesi için önemlidir.

  KAYNAKÇA:

  Anonim. (t.y.). Narsistik kişilik bozukluğunun tedavisinde psikoterapi ve psikanalitik yaklaşımlar. Erişim adresi: https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/110578989/

  Uran, K. (2022). Narsisistik kişilik bozukluğu ve psikodinamik alt tipleri. Dergi Adı, 5(9). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2093275

  Ferenczi, S. (1924, 1972), Balint, M. (1939), & Grunberger, B. (1976). Narsisizm ve doğum öncesi dönemin ideal konumu [Yüksek Lisans Tezi]. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/378542/yokAcikBilim_10090836.pdf?sequence=-1

  Schmidt, A., Kernberg, O., & Kohut, H. (t.y.). Narsistik kişilik bozukluğu: Teorik yaklaşımlar ve tedavi yöntemleri. Erişim adresi: https://web.archive.org/web/20200307000036id_/http://submission.turkpsikiyatri.com/MGSDosyalar/Yayinlanmamis/TPD18033SCHMIDTkernberkohutnarsistB-to8oso.pdf

  Masterson, J. F. (t.y.). Narsistik ve borderline kişilik bozuklukları: Bir bütüncül gelişimsel yaklaşım (T. Özakkas, Ed.; M. Macit, Haz.). Erişim adresi: https://www.psikoterapi.com/kitapsayfalari/narsistik_ve_borderline_kisilik_bozukluklari.pdf

  Cohen, Z. P., & Farajî, H. (t.y.). Narsisistik kişilik bozukluğu psikoterapisinde aktarım ve karşı aktarımın incelenmesi: Bir gözden geçirme. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2416929