07.11.2025 Cuma

Özgüven Eksikliği Nedir? Neden Olur?

Özgüven, bireyin kendi değerini bilmesi, yeteneklerine inanması ve sosyal ilişkilerde kendini rahatça ifade edebilmesidir. Ancak bazı insanlar çeşitli sebeplerle kendilerine olan inançlarını kaybedebilir. Bu duruma “özgüven eksikliği” denir. Özgüven eksikliği hem ruhsal hem de sosyal hayatı olumsuz etkileyebilir.

Özgüven Eksikliğinin Belirtileri

- Sürekli kendini yetersiz hissetme  
- Karar vermekte zorlanma  
- Eleştiriye karşı aşırı duyarlılık  
- Sosyal ortamlardan kaçınma  
- Kendini başkalarıyla kıyaslama  
- Hata yapmaktan aşırı korkma  

Bu belirtiler bir kişinin günlük yaşam kalitesini düşürür ve potansiyelini kullanmasını engeller.

Özgüven Eksikliğinin Nedenleri

1. Çocukluk Dönemi Yaşantıları:  
Aşırı eleştirilen, küçük düşürülen ya da yeterince onaylanmayan çocuklar ilerleyen yaşlarda kendilerine güvenmekte zorlanabilir.

2. Travmalar:  
Yaşanılan olumsuz deneyimler (zorbalık, başarısızlık, reddedilme) bireyin öz saygısını zedeler.

3. Aile ve Çevre:  
Baskıcı veya kıyaslayan bir aile yapısı, bireyin kendi benliğini sağlıklı geliştirmesini engeller.

4. Mükemmeliyetçilik:

Her şeyin kusursuz olması gerektiğine inanmak, hata yapıldığında özgüveni kırar.

5. Sosyal Medya ve Kıyaslama:  
Sosyal medyada görülen “kusursuz” hayatlar, bireyin kendini değersiz hissetmesine neden olabilir.

Özgüven Eksikliğinin Psikolojik Etkileri

Uzun süreli özgüven eksikliği, depresyon, anksiyete ve sosyal fobi gibi psikolojik sorunlara zemin hazırlayabilir. Kişi kendini sürekli geri planda hisseder ve fırsatları değerlendiremez. Bu durum hem iş yaşamını hem de özel ilişkileri olumsuz etkiler.

Özgüven Eksikliğiyle Nasıl Başa Çıkılır?

- Olumlu iç konuşmalar geliştirin. “Yapamam” yerine “Denemeye değer” demeyi alışkanlık haline getirin.
- Kendinize küçük hedefler koyun. Başarılarınız özgüveninizi destekler.
- Geçmiş başarılarınızı hatırlayın. Neleri başardığınızı görmek motivasyon sağlar.
- Kıyaslamayı bırakın. Her bireyin hikayesi farklıdır.
- Gerekirse profesyonel destek alın. Psikolojik danışmanlık süreci, öz güveni yeniden inşa etmede çok etkilidir.
Sonuç olarak, özgüven eksikliği değiştirilebilir bir durumdur. Doğru farkındalık ve destekle birey, kendine olan inancını yeniden kazanabilir. Kendinizi sevmek, özgüvenin ilk adımıdır.