26.01.2025 Pazar

Yeme Takıntısı

Yeme takıntısı bireyin yiyecekler üzerine aşırı düşüncelere sahip olduğu , kalori takibi yaptığı ve bedeninden memnuniyetsizlik yaşadığı durumdur .Bu takıntılar bireyin yaşamını olumsuz etkilemektedir. Birçok faktör yeme takıntısının gelişmesinde rol oynar . Bu faktörler ; psikolojik , çevresel , kültürel olarak sıralanabilir. Bu makalede yeme takıntısının nedenlerini , belirtilerini ve tedavi sürecini inceleyeceğiz.

Yeme Takıntısı Nedir

Yeme takıntısı kişinin kilosunu beğenmeme , yiyecekler üzerine aşırı düşünme ( kalori hesaplama ) , bedeniyle ilgili memnuniyetsizlik yaşama gibi durumlarla ortaya çıkan bir durumdur. . Yeme takıntısı bazı bozukluklar ile ilişkilendirilebilir. Ortoreksiya nevroza , anoreksiya nevroza , bulimia nevroza gibi bozukluklar bu kapsamda ele alınabilir. Bu bozuklukları daha detaylı bir şekilde ele alalım .

Ortoreksiya Nevroza : Kişinin sağlıklı beslenme amacıyla takıntılı davranışlar sergilemesidir. Katı diyet kuralları , yemek yediğinde pişmanlık duyma , besinlerin içeriklerini detaylıca araştırma gibi belirtilerle kendini göstermektedir.

Anoreksiya Nevroza : Kişinin kilo alma korkusuyla yemek yememesi , ideal kilosundan az olmasına rağmen diyetlere devam etmesine anoreksiya nevroza denir. Aşırı kilo kaybı , aşırı spor yapmak , beden memnuniyetsizliği gibi belirtiler ile kendini göstermektedir.

Bulimia Nevroza : Bulimia hastası olan kişiler genellikle kendi kilo ve vücut şekillerine karşı oldukça hassaslardır . Bulimia nevroza kişilerin aşırı yemek yedikten sonra pişmanlık duygusuyla aşırı yeme ardından egzersiz yapma , kusma gibi davranışlarla telafi etme döngüsüdür. Aşırı yeme , kusma , aşırı egzersiz yapma  gibi semptomlarla kendini gösterir.

Yeme takıntısı kişinin hem psikolojik hem de fiziksel sağlığını olumsuz etkiler . Günlük yaşamında , sosyal ilişkilerinde zorluklar yaşamasına neden olabilmektedir.

Yeme Takıntısı Neden Olur

Yeme takıntısı kişinin beden algısını , yiyeceklere karşı tutumlarını ve sosyal yaşantısını etkileyen bir durumdur . Bu takıntının gelişmesinde birçok faktör rol oynamaktadır . Yeme takıntısına neden olacak faktörleri iki başlık altında inceleyebiliriz .

1-Psikolojik faktörler

Kişinin kendine yeterince güvenmemesi , mükemmel beden isteğine ulaşma arzusu ,dış görünüşüne karşı olumsuz duygular .  yiyecekler üzerine obsesif düşünceler , kalori takibi yapmak yeme takıntısını geliştirmek için etkili olacak nedenlerdendir.

2-Çevresel faktörler

Medyada ve toplumda oluşan güzellik algısı kişi için baskı oluşturabilir bu baskıyla beraber vücut algısında değişimler ince olma arzusunu doğurabilmektedir. Güzellik standartlarına uymak için sıkı diyetler, yemekten sonra aşırı egzersiz yapmalar , yedikten sonra pişmanlık hissinin de oluşmasıyla birlikte yeme takıntısı  gelişmeye başlar.

Yeme Takıntısı Nasıl Tedavi Edilir
 

Yeme takıntısında belirtilerin şiddeti , süreleri kişiden kişiye  farklılık göstermektedir. Bundan dolayı tedavi için kişiye özel planlamalar yapılması süreci daha olumlu etkileyecektir . Yeme takıntısının  tedavi süreci için kullanılan yöntemler şu şekilde sıralanabilir :

1-Psikoterapi

Farklı psikoterapi ekolleri ile ( bilişsel davranışçı terapi , psikodinamik terapi , duygu odaklı terapi , …) yeme takıntısı semptomları hafifletilebilir.

2-İlaç Tedavisi

Bazı durumlarda yeme takıntısı tedavisinde ilaç kullanılabilir. Alanında uzman tarafından tavsiye edilen kişiye uygun dozda ve sürede  ilaç kullanımı  yeme takıntısında kullanılır.  Antidepresan gibi ilaçlar bireyin depresyon ve anksiyete gibi semptomlarını  hafifletmeye yardımcı olabilirler.

Kişinin yeme takıntısının rahatsızlık olduğunu kabul edip destek istemesi tedavi süreci için oldukça önemlidir. Kişinin tedaviye hazır olması ve motivasyonunun olması sürecin daha iyileştirici olmasını sağlar . Yeme takıntısı tedavi edilebilir ancak süreç uzun sürebilir. Bireysel çabalar ve profesyonel destek sonucunda kişide iyileşme görülebilmesi mümkündür.

KAYNAKÇA :

Türk Psikiyatri Derneği. (n.d.). Yeme bozuklukları. Türk Psikiyatri Derneği. https://www.uspsikiyatri.com.tr/Eriskin_Psikiyatrisi/Yeme_Bozukluklari/

Acıbadem Sağlık Grubu. (t.y.). Bulimia nervoza. Acıbadem Sağlık Grubu. https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/bulimia-nervoza/